Rurutu: Walvissen en meer

De eerste dag was direct een perfecte dag: zon, kalme zee en .... walvissen. Direct uit het haventje zien we ze al even aan de oppervlakte ademen, waarna ze voor een minuut of 10 weer onderduiken. Deze twee, een mannetje en een vrouwtje gaan dan vlak boven de bodem (~30m) liggen rusten. De gids gaat eerst even kijken waar ze ongeveer zijn en dan mogen wij ook het water in. Vanaf de oppervlakte zie je ze bij elkaar liggen: mooi silhouet met die enorm lange borstvinnen. Na en tijdje begint langzaam de staart omhoog te komen (hij hangt dan even bijna op z'n kop) voordat met een soepele staartbeweging de walvis langzaam omhoog komt. We liggen op nauwelijks 10 meter afstand van deze ~15m grote zoogdieren. Ook de tweede komt omhoog, dus wel een beetje uitkijken waar je ligt te dobberen, hoewel je wel het gevoel hebt dat ze precies weten dat wij daar zijn. Ze nemen een paar sissende ademteugen en gaan dan weer beneden liggen rusten. Dit kunnen we zo'n 5 keer meemaken: geweldig indrukwekkend. Daarna gaan ze iets meer zwemmen en varen we er langzaam achteraan, waarbij ze soms met hun lange borstvinnen op het water slaan, of vlak voor de boot (een flinke motorsloep van ~5m lang) rechtstandig het water uitkomen. Na een paar uurtjes is het wel genoeg: een perfecte start.

De 2 walvissen waren zeer waarschijnlijk dezelfde die we eerder die ochtend voor ons pension (Teautamatea) hadden zien langszwemmen. Een mannetje en vrouwtje blijven ongeveer een week bij elkaar waarin de paring plaatsvind. Daarna scheiden hun wegen en zal het vrouwtje volgend jaar als ze weer hier komt een jong baren. De walvissen (humpback of bultrug walvissen) zijn hier overigens maar 2 tot 3 maanden van half juli tot half oktober om te baren of te paren. Daarna gaan ze terug naar de arctische wateren rond de zuidpool waar ze voedsel kunnen vinden. Dat is er hier namelijk niet. Dit gedrag gebeurt zowel vanuit de noordelijke ijszeeen naar oa het Caribisch gebied en langs de Californische kust en Hawai als vanaf de zuidelijke ijszeeen naar oa zuidelijk Afrika, Australie en Nieuw Zeeland, en de zuidelijke eilanden in de South Pacific.

's Middags fietsen we naar het dorp waarbij we op de terugweg nog een walvis zien 'breadchen': het zo hoog mogelijk uit het water komen en dan met een enorme dreun/plons weer terugvallen in het water. Zeer imposant voor een 15m grote walvis.

De volgende dag is het zondag en gaan de meesten in mooie kleding naar de kerk: veel wit met mooie kleurige hoedjes voor de vrouwen. Wij gaan wandelen naar het hoogste punt (halverwege afgezet met de auto) en zelfs vanaf 383m zien en horen we nog een walvis lekker met zijn borstvin op het water klappen.
We eten deze avond een op traditionele manier klaargemaakte maaltijd, waarbij 's morgens vroeg al een vuur is gemaakt om stenen op te warmen waarna de in banaanbladeren gevouwen ingredienten op de stenen worden gelegd, samen met vochtig bast van de banaanboom en het geheel wordt afgedekt met banaanbladeren en aarde. Hier blijft het de hele dag in liggen garen en we kunnen zeggen dat alles zeer smakelijk en gaar is geworden: vis (thazard = wahoo), inktvis, geitevlees, taroblad met varkensvlees. Dit alles met een sausje van gefermenteerde kokos met krab. Heerlijk.

De golven op zee zijn de volgende dag flink hoog, maar toch gaan we weer op zoek naar de walvissen. Deze keer moeten we het halve eiland rond om er een te vinden. Nadat hij een paar keer al zwemmend is bovengekomen blijkt hij opeens op een plek met z'n kop naar beneden op ongeveer 20m diepte te hangen. Wij gaan het water in en horen direct het typische geluid wat hij maakt: een wat jammerlijk klinkende zang. Wel mooi om zo dichtbij en direct te horen. Hij (het is een manntje) blijft zo wel 15 minuten hangen en zingen. Vlak voordat hij opstijgt krijg ik (Reindert) ineens een zeer branderig gevoel in mijn gezicht: een lange op visdraad lijkende 'draad' zit in mijn gezicht, en loopt door naar Mieke, waar hij in haar haar zit: het blijkt een tentakeldraad van een klein portugees oorlogsschip (kwal) te zijn. Bij mij doet het ontzettend pijn, gelukkig kunnen we met de snorkel het bij Mieke zonder verdere gevolgen uit haar haar halen. Ik zie nog wel de walvis boven komen, maar bij het aan boord klimmen voel ik me zeer beroerd met enorme pijn in mijn maag-buik streek en weet niet hoe ik moet zitten, staan of liggen. Ook doet een deel van mijn gezicht erg pijn. We gaan direct terug maar dat is nog een flink stuk en de golven zijn flink hoog, dus een ruw tochtje. Gelukkig is de kramp al wat minder als we in de haven aankomen, maar m'n gezicht voelt aan 1 kant alsnog ik bij de tandarts met verdoving ben geweest en een flinke brandwond heb. Mijn eetlust ben ik gelukkig niet kwijt en na een paar uurtjes rust is het ergste voorbij. Als ik dit zit te typen (de volgende dag) heb ik alleen nog een verdoofde bovenlip.

Het is vandaag regenachtig en er zijn enorme golven. Een tochtje naar koraalgrotten kan niet doorgaan. We doen rustig aan en bekijken een mooie BBC documentaire over de South Pacific. Verder wat luieren en een kijkje in een wat meer toegankelijke grot in de buurt. Het pension van Viriamu en Elin, z'n vrouw uit Wales, heeft hij eigenhandig gemaakt met authentieke materialen. Het is een mooie decoratieve stijl. Viriamu is hier op dit landstukje opgegroeid met zijn opa, een traditie dat het eerste kind naar de vaderkant gaat, zo is hij met de legendes groot gebracht die hij weer kan doorgeven aan zijn kinderen/kleinkinderen. Achter het huis is een marae, een archeologische plek, nu nog een plateau van stenen die bij deze familie hoorde welke toebehoorde aan de laatste koning van Rurutu. Achter het huis staan ook paarden want Viriamu is een goede gids te paard en neemt toeristen graag mee naar het hoger gelegen plateau. De paarden worden ook meegenomen naar het strand, dat direct aan de voorkant van het huis is. Ze rollen even in het zand en hij spoelt ze daarna af in zee.

Elin rijdt ons de volgende dag rond het eiland en verteld hondertduit over de geschiedenis, mooie plekjes en stranden en de vele vruchten die overal op het eiland groeien: banaan, papaya, ananas, lemoenen, sinaasappelen, pompelmousse, sterfruit, en nog een aantal voor ons onbekend, maar wel heerlijk smakend. Ook groeit hier koffie, kokosnoten uiteraard en nog een aantal groentes/knollen. Een rijk eiland met zijn ietwat gematigde klimaat. Uiteraard zien we ook nog ergens een walvis of 2.

Tijdens onze laatste tocht met de boot zien we in totaal 4 verschillende walvissen, waarvan het spectaculaire was dat 1 van hen op 30m afstand ineens een aantal keren hoog uit het water springt en met een enorme plons neerkomt. Als we in de auto terug worden gebracht zien we vlak langs de kant een walvis die wel tien keer met zijn staart hoog uit het water op het water slaat, alsof hij ons vaarwel zegt en hij maakt daarna ook nog een enorme sprong. Al met al mogen we niet klagen en hebben we heel dichtbij deze enorme zoogdieren kunnen zien en horen.
De laatste ochtend maak ik (Mieke) een paardrijtochtje met Viriamu naar het plateau dichtbij. Het is een rustig paard en onderweg verteld Viriamu over hoe hij opgroeide met de vruchten van het seizoen. Mijn frans is niet zo heel goed maar we begrijpen elkaar.

We hebben Rurutu ervaren als een bijzonder eiland, er is veel meer te zien en te beleven dan alleen de walvissen. Al waren de walvissen natuurlijk wel het hoogtepunt. Nu op naar Tikehau om te duiken!